INSTRUCTIE EN VEILIGHEID 5e nieuwsbrief CIV., nr. 2007-1, september 2007,
Nieuwsbrief uitgegeven door de Commissie Instructie en Veiligheid (CIV)

Redactie: Jan de Hulster (jandehulster@hetnet.nl) .


Ten geleide
Dit is de vijfde nieuwsbrief van de CIV. De Nieuwsbrieven van de CIV zullen altijd op de website van de CIV komen te staan en
-indien u zich hebt opgegeven- naar uw e-mail adres worden gestuurd. Op de CIV website http//www.civ.zweefportaal.nl kunt u informatie hierover vinden. De CIV verzoekt u om de Chef-instructeur (of Instructeur Coördinator) van uw club op het bestaan van deze nieuwsbrief te attenderen. De nieuwsbrief wordt in principe verder naar alle LCO’s verzonden. LCO-en (Chef-)instructeurs kunnen zich altijd op de mailing lijst laten zetten. Wilt u dat binnen uw club bekend maken?

Veiligheid
De CIV heeft een algemeen stuk ontwikkeld over wedstrijdvliegen (augustus 2006):
-Calamiteiten. (Micho Percic en Andre van den Worm); Zie de link: https://www.civ.zweefportaal.nl/docs/checklist_calamiteiten_civ_vs_1_aug06.pdf
De clubs zullen zelf het basismodel moeten omvormen voor hun situatie. Er wordt nog gewerkt aan het onderwerp collegiaal begeleiden. Dit wordt in een latere fase gepresenteerd.

Boek Veilig Zweefvliegen
-Het (weer) onder de aandacht brengen van het boek ‘Veilig Zweefvliegen’. Clubs worden geadviseerd het boek “Veilig Zweefvliegen” meer te gebruiken tijdens de opleiding.
De artikelen daarin zijn bijzonder instructief en kunnen uitstekend binnen de praktijkopleiding worden gebruikt. Enkele clubs gebruiken stof uit dit boek voor de “Theorie van de Praktijk” bij het praktijkexamen GPL.

-Advies nieuwe lierbanen op Terlet (update, stand van zaken):
Er zijn nieuwe ZO-NW banen op Terlet gecreëerd. 14l, 32R en 32L. De CIV heeft op verzoek van Terlet een advies aan IVW te geven ten aanzien van een veilig gebruik van deze banen. Oorspronkelijk was de bedoeling dat er een baan 14L en 14R zou komen. De baan 14R is definitief vervallen i.v.m. een diepe slenk kort na de startplaats en omdat de baan in de dwarsrichting vrij scheef afliep. De baan 14L is nu door IVW goedgekeurd, nadat er zeer veel kleinere aanpassingen gerealiseerd zijn (mede op suggestie van de CIV). Het gebruik is wel met wat aanvullende randvoorwaarden. Dit betreft o.a. de landbaarheid van het heidegebied langs de lierbaan en een “gerichte” briefing voor deze baan. (Er blijft nl. een stuk over van ca. 300 m lengte, ongeveer op ¾ van de lierbaan waar niet geland kan worden.) Verder is een evaluatieperiode ingesteld over het gebruik ervan in 2007. Een rapportage hierover dient naar IVW te worden gezonden.

Flarm
De CIV onderschrijft de voordelen die het gebruik van FLARM kan hebben. Wel moet worden beseft dat het nooit een vervanging kan zijn van het voortdurend goed uitkijken. Ook de ons omringende landen adviseren het gebruik van FLARM op die basis.

Introducés vliegen.
De CIV adviseert om introducés te laten zitten op de achterste zitplaats.De gezagvoerder zit dus voorin. Alleen instructeurs zouden in sommige gevallen de introductievlucht van achteruit kunnen vliegen. Opm: Het is verstandig om mensen die geen ervaring hebben in een zweefvliegtuig achter de bestuurder te plaatsen. Het is overigens wettelijk niet verboden om een introduce op de voorste zitplaats te laten zitten. Wel moet de gezagvoerder alle besturingsorganen vanuit zijn positie kunnen hanteren.

Instructie
RT op GPL?
-De CIV, CLR en ABZ hebben al overleg gehad over RT. De conclusie van dat overleg was dat RT geen onderdeel van het huidige GPL zal gaan uitmaken. Wel zal er,in een apart hoofdstuk van het Theorie boek GPL, meer aandacht aan communicatie en navigatie worden geschonken. Het is overigens wel verstandig gezien de ontwikkelingen rond de luchtruimstructuur in Nederland om de RT license te gaan behalen.

Nieuw EVO boekje
-Er is een nieuwe (3e) druk verschenen van het boekje EVO. (Elementaire Vliegopleiding)
Dit boekje dient gebruikt te worden, als standaard, voor de Elementaire Vliegopleiding

Spinkit van de ASK-21.
Er is een positief (schriftelijk) verslag over de spinkit gekomen van o.a. de ACvZ. Ook de Kennemer ZC heeft er mee gewerkt en is tevreden. Wel dient de procedure zoals beschreven in het handboek nauwgezet toegepast te worden. De eindverantwoordelijkheid van het gebruik ligt uiteraard bij de gebruiker.

Theorieboek Zweefvliegen.
Dit gaat helaas wat minder vlot dan gedacht. Auteursrechten van sommige van de vroegere schrijvers vertragen de zaak nog al.
-Het verslag van de Chef-Instructeurs/ LCO conferentie te Maarsbergen d.d.: 10 februari 2007 wordt U apart toegezonden

Regelgeving en examinering.
-Op de CIV website staat intussen een uitgebreid overzicht van de:
-Theorie-examenstof GPL en GPL-VO. en
-Praktijk-examenstof voor het GPL en GPL-VO.
Het is belangrijk hier goede nota van te nemen. Opgemerkt wordt dat de MacCreadyring en vluchtoptimalisatietheorie (hoofdstuk 6) nu ook tot de stof behoort. Dit is een onderdeel van het examenvak Instrumenten. Verder zijn, vooral op het gebied van de Voorschriften Zweefvliegen, wat aanvullingen gekomen,zodat beter omschreven is wat nu precies tot de examenstof van het vak Voorschriften behoort.
Per 1 september 2007 wordt de vernieuwde stof al voor het theorie- en praktijkexamen GPL en GPL-VO toegepast .
De bedoeling hiervan is dat club-examinatoren, LCO’s, instructeurs en mentoren precies weten wat tot de examenstof behoort. Dit bevordert ook de landelijke standaardisatie.
Overigens zal in het najaar van 2007 een revisie van het vak Voorschriften plaatsvinden, zodat dan ook het GPL gebeuren ingebed wordt. (De RPL(G) tekst zal er bv. uitgaan.)

-Het ziet ernaar uit dat begin 2008 er een nieuw examenvak is voor het GPL-VO, namelijk Human Factors. (Menselijke Factoren) In de EGU voorstellen voor het Europese GPL wordt Human Factors ook genoemd als Human Performance.

-Er komt een nieuwe lijst van eisen voor kandidaten met een verlopen GPL. De inschatting is dat de eisen eind 2007 op de website van het KEI staan. Indien dit gepubliceerd is vervallen de “oude” IVW regels.

Aanvraag Brevet bij het KEI (of uitbreiding bevoegdheid)
Nog eens benadrukt wordt: Na het behalen van enig praktisch examen dient dit binnen 3 maanden te worden aangevraagd.
-Op de KEI website staat intussen een geheel vernieuwd examenreglement Dit is ingegaan per 1 januari 2007. Eveneens staan daar vrijstellingsregels voor examens voor houders van een bevoegdheid PPL, ATPL, etc.

Regelgeving bij uitbreiding VO(S)
Herinnering:
-Kandidaten voor het praktijkexamen GPL-VO(G) en VO(L) met meer dan 100 sleepstarts als PIC dienen minimaal 3 sleepstarts,
waarvan één een daalsleep, met een mentor te hebben gemaakt. Slechts dan komt men in aanmerking voor de vrijstelling voor het VO(S) examen. Ook instructeurs met de bevoegdheid VO(G) en VO(L) die op een gegeven moment meer dan 100 sleepstarts als PIC hebben dienen aan te tonen dat zij 3 sleepstarts met een mentor hebben gemaakt. Een van de sleepstarts dient een daalsleep te zijn. Deze mentors starts slepen hebben tot doel de kwaliteit van de sleepinstructie te waarborgen.

Rapportage van voorvallen (ongevallen en incidenten).
Ook in Nederland (en Belgie) komt het helaas voor dat sommige serieuze incidenten met Nederlands, maar ook buitenlands geregistreerde kisten, niet worden gemeld. Het is in het belang van iedere zweefvlieger om wel melding te doen van dit soort zaken. Het is bovendien wettelijk verplicht. Lees AIC-B 14/99 anders nog eens een keer door.
-Ook staat op de CIV website een link naar het voorvallenrapport dat naar OvV moet worden toegezonden in geval van een daadwerkelijk voorval.
Daarnaast heeft de CIV op de website het rapport “Onveilige situaties Zweefvliegen“ gezet.
Dit kan gebruikt worden voor zaken betreffende de veiligheid van het zweefvliegen die voor iedereen van belang kunnen zijn, maar die niet direct vallen onder de AIC-B 14/99.
Zie: https://www.civ.zweefportaal.nl/docs/rapport_onveilige_situaties_zweefvliegen.pdf

Handreiking GPL-VO praktijkexamen.
Voor het praktijkexamen GPL(VO) bestond een richtlijn. Deze is gemoderniseerd en is naar de LCO’s en clubs verzonden. Elders staat deze handreiking ook op de CIV site.

Rapportage door LCO-er na een praktijkexamen GPL-VO
De LCO’s doen na het examen een verslag over het examen en zaken die ze bij clubs aantroffen. Dit verslag zal gebruikt worden bij volgende bezoeken. Tevens zal een uitgebreid verslag op basis van een nieuw opgezette checklist als uitgangspunt clubveiligheid- en standaardisatie-audits gebruikt gaan worden.
Het ABZ (Afdelingsbestuur Zweefvliegen) heeft uitgesproken dat de clubs na de zomer 2007 ge-audit zullen moeten worden. Net zoals er al jaren audits plaats vinden van de technische werkplaatsen van EZT-ers. De reden is dat de EASA dit ook zal gaan eisen. De CIV is verzocht dit te ontwikkelen. Er hebben intussen al enkele proefaudits plaatsgevonden.

Instructie geven in het buiten- en binnenland.
De instructiebevoegdheid is een Nationale bevoegdheid en staat los van ICAO! Regelmatig komen er vragen binnen wanneer men nu wel of niet instructie mag geven aan een leerling.
● Een zweefvlieginstructeur met een Nederlandse bevoegdheid (VO..) mag binnen Nederland leerlingen opleiden voor het GPL. Het maakt niet uit waar het betreffende zweefvliegtuig is geregistreerd!

● Met toestemming van de buitenlandse autoriteit mag een zweefvlieginstructeur met een Nederlandse VO bevoegdheid ook in dat betreffende land les geven zolang hij maar Nederlanders opleidt voor het Nederlandse GPL. (het probleem zit hem werkelijk in het laten vliegen van solisten onder supervisie van een Nederlandse instructeur in het buitenland.)

NB: met betrekking tot het vliegen in Duitsland.
Ook al geeft men instructie aan Nederlandse vliegers op Nederlandse vliegtuigen moet men tóch toestemming hebben van de LBA. Te verkrijgen via hun vertegenwoordiger op het veld of (meestal) bij de club. Dat is al heel lang zo, maar er wordt ook wel de hand mee gelicht. Slepen: Houd er rekening mee dat er in Duitsland eisen worden gesteld ten aanzien van het slepen met zwaartepuntshaak.

Recente onderwerpen uit de CIV vergaderingen (2006 en 2007)

1-Beëindiging buitenlidmaatschap CIV:
F.A. van Haaff heeft verzocht zijn buitenlidmaatschap te beëindigen. Veel dank voor zijn uitstekende bijdrage!

2-Opfriscursus instructeurs
In 2006 diverse cursussen. In 2007 nog niet gepland. Misschien iets voor uw club?

3-Examen GPL en GPL-VO door twee examinatoren.
GPL examens en GPL-VO examen dienen door twee examinatoren te worden afgenomen. Uitzondering is de uitbreiding met een enkele bevoegdheid.

4-Minimum eisen praktijk voor GPL-VOG/ VOL/ VOS:
500 starts of 75 uur

5-Audits op zweefvliegvelden ten tijde van LCO bezoek.
Dit wordt eind 2007 opgestart door de CIV / ABZ. De 1e proef audit heeft op Terlet plaatsgevonden.

6-De stand van zaken over het Europees GPL
Door de EGU wordt een GPL voorgesteld met een aparte rating voor overlandvliegen. Het ziet er naar uit dat ook de TMG als rating weer binnen het GPL gaat komen.
Een eis voor verlenging is een ‘proficiency check’, Ook het volgen van een opfriscursus zal zeker tot de voorwaarden gaan horen voor verlenging van een Europeese bevoegdheid. De medical zal niet veel van onze huidige Nederlandse medical afwijken.

7-Opleiding door eigen familie
Niet verboden, maar minder gewenst. In ieder geval zal het examen niet door een opleidend familielid mogen worden afgenomen. De examen regels staan niet toe dat de hoofdopleider het examen afneemt.

8-Benoeming van nieuwe LCO’s
Een club verzocht om een nieuwe LCO te benoemen. Het blijkt dat de huidige procedure om LCO’s te benoemen niet geheel duidelijk is. Dit komt waarschijnlijk doordat in het Handboek Instrukteur(1981) een verouderde procedure staat beschreven. De LCO staat in principe helemaal los van zijn zweefvlieg club. Hij vervult dan ook geen bijzondere functie binnen de club en is daar enkel een inzetbare examinator voor het GPL.
De huidige regeling is in het kort:
Op het moment dat er behoefte is aan een nieuwe LCO zal de CIV alle LCO's benaderen met de vraag om een kandidaat voor de desbetreffende regio voor te stellen.
De CIV benadert de kandidaten zonder daarbij enige toezegging te doen. De kandidaat-LCO vult een standaard formulier in waarin hij onder andere aangeeft wat zijn ervaring is, wie hij als mentor heeft opgeleid. Hiervoor gelden de eisen: 3 kandidaat-instructeurs mede hebben opgeleid met gunstig gevolg, minimaal 6 jaar instructiebevoegdheid en van onbesproken gedrag. Ook kan hij aangeven welke tijdsinvestering hij zou kunnen doen en of hij bereid is om als "inspecteur" (t.b.v audits) op te treden.

Procedure: Kandidaten worden in het kwartaal voor de LCO-vergadering, via LCO’s aangemeld bij de CIV (als dagelijks bestuur van de LCO’s). De CIV, in overleg met het examensecretariaat, maakt op grond van de aanwezige kennis een voordracht tot benoeming van nieuwe LCO, die door de LCO vergadering bekrachtigd wordt.
Op basis van die gegevens kan de CIV indien nodig een eerste selectie doen. De voordrachten worden dan weer per e-mail naar alle LCO's gestuurd met de vraag om-als men bezwaar maakt tegen een kandidaat-dat binnen twee weken bij de CIV kenbaar te maken. De definitieve benoeming als LCO wordt uiteindelijk door de vergadering van LCO's gedaan. Voortzetting LCO schap: Voorwaarde is dat LCO's altijd actief instructeur zijn en als LCO aantoonbaar inzetbaar. Ieder jaar voor de LCO vergadering zal aan de LCO's worden gevraagd of zij bereid zijn om weer een seizoen als LCO op te treden.

9-Opvolging binnen de CIV
Er dient binnenkort gerouleerd te worden. Mogelijke kandidaten worden door de voorzitter van de CIV benadert.

10-Overleg met hoofdbestuur KNVvL,
gesproken is over:
-Het opzetten van het systeem voor club-audits
-Verhoudingen met de KNVvL
-Het instellen van een KNVvL veiligheidsfunctionaris
-TSP, zonder vliegen, is gepland voor eind oktober / begin
november 2007,
-Met betrekking tot het Theorieboek Zweefvliegen wordt
besloten het om niet op te stellen door de KNVvL Afdeling
Zweefvliegen.

11-Theorieboek zweefvliegen
De indeling is conform EASA. De uiteindelijke redactie ligt bij de CIV.

12-Gebruik losse loodkussens
De CIV adviseert zoveel mogelijk met loodplakken (liefst geplastificeerd), die vastgeschroefd kunnen worden, te werken.
Losse loodkussens geven veel meer risico in het gebruik. Indien men ze toch wil gebruiken volg dan altijd uitsluitend de richtlijnen op die de fabrikant voorschrijft in het handboek van het desbetreffende zweefvliegtuig.

13-Voorschriften 2007/2008.
Het boekje 'Voorschriften' zal verder worden vernieuwd.
Dit is intussen klaar per 21 december 2007.
Zie de linken op de CIV site bij GPL en GPL-VO/instructeursopleiding

Mededelingen CIV
-De secretaris van de CIV is Bas de Jong.
-In 2007 zal het OSTIV congres in Delft worden gehouden. De CIV zal daarin participeren.
-De LCO/LEZ vergadering is op zaterdag 8 december a.s. in het PMT te Schaarsbergen.

Handige links:
http://www.brevet.aero/
http://www.ais-netherlands.nl/aim/AICB/index-AICB.html

Jan de Hulster/CIV